«Животные против человека»
հայերեն տարբերակ
Մի անգամ խելացի աղվեսը տրվել է հետևյալ մտքերին. «Հետաքրքիր է, թե ինչու է մարդը համարվում արարչագործության պսակը և իրականում ո՞րն է նրա առավելությունը կենդանիների նկատմամբ։ Ե՛վ մարդիկ, և՛ կենդանիները ենթակա են կրքերի և հույզերի: Երկուսն էլ ունեն լավ և վատ հատկություններ: Ինչու՞ այդ դեպքում այս գերակայությունը: Երևի գնամ առյուծի մոտ և նրա խորհուրդը հարցնեմ»։ Եվ աղվեսը վազեց առյուծների գուբը։
-Ես քեզ վաղուց չեմ տեսել, աղվես։ Ուրախ եմ քեզ տեսնելու համար, ներս մտիր և ասա, թե ինչու ես եկել: – ասաց առյուծը:
Լիզան հարգանքով պատասխանեց.
-Օ՜, գազանների արքա։ Մարդը գնալով ավելի հզոր է դառնում և պատրաստ է իրեն հռչակել տիեզերքի տիրակալ։ Տանել չեմ կարող այս մեծամտությանը։ Նա պնդում է, որ վեր է կենդանիներից: Ինչո՞վ ենք մենք զիջում նրան։ Իսկ մեր առաջնայնությունը հաստատելու հնարավորություն չկա՞։ Կարծում եմ՝ մենք պետք է ինչ-որ բան մտածենք։
Ճիշտ ես, սիրելիս: Ի՞նչ ենք մենք անում։
Նրանք երկար քննարկեցին խնդիրը և, ի վերջո, որոշեցին անտառային կենդանիների խորհուրդ հավաքել։ Նրանք միասին հավաքվել էին, որպեսզի ուշադրությամբ քննարկեն, թե ինչն է մարդու արժանիքներն ու թերությունները կենդանիների համեմատությամբ: Առյուծը հրամայեց աղվեսին.
-Գնացեք, սկսեք պատրաստել խորհուրդը։ Հրավիրեք բոլոր կենդանիներին՝ մեծ և փոքր: Բայց ո՞վ է ղեկավարելու հանդիպումը։
Լիզան առաջարկեց.
«Մեր անտառում մի իմաստուն է ապրում, ով երկար տարիներ ճգնությամբ է զբաղվում։ Նա ընկեր է և՛ մարդկանց, և՛ կենդանիների համար։ Նա, անշուշտ, չունի կողմնակալություն կամ նախապաշարմունք: Ինչո՞ւ չխնդրեք նրան լինել նախագահ:
Որոշված է, – պատասխանեց առյուծը:
Լիզան առաջադրանքը կատարեց մեկ շաբաթում։ Հսկայական բացատը մաքրվեց և պատրաստվեց խորհրդի համար: Նշանակված օրը բոլոր կողմերից անասուններ վազեցին նրա մոտ։ Նրանք նստեցին, և սուրբ իմաստունը, ով ժամանակին հասավ, նստեց գահը, որի երկու կողմերում կանգնած էին փիղն ու առյուծը։ Աղվեսը առաջ անցավ հանդիպմանը ելույթ ունենալու համար։
Նա, որպես խորհրդի քարտուղար, ողջունեց բոլոր կենդանիներին և ասաց.
— Շնորհավորում ենք համաժողովի բացման կապակցությամբ և շնորհակալություն հայտնում բոլոր նրանց, ովքեր համաձայնեցին մասնակցել դրան։ Ուրախ եմ ձեզ հայտնել օրակարգային հիմնական կետերը, որոնք մենք կքննարկենք։ Խնդրում եմ լավ մտածեք ձեր կարծիքը հայտնելուց առաջ, քանի որ ավագանու որոշումները կենսական նշանակություն ունեն բոլորիս համար։
Հարց առաջին. Ե՛վ մարդը, և՛ կենդանին ծնվում են արգանդից, այսինքն՝ մոր որովայնից։ Այդ դեպքում ինչո՞ւ ենք մեզ անվանում «կենդանիներ», իսկ մարդկանց՝ մանավա («խելամիտ»):
Հարց երկրորդ. Անհեթեթ կարծիք կա, որ մարդիկ իմաստուն են, իսկ կենդանիները՝ հիմար։ Մենք չենք կարող ընդունել նման նվաստացուցիչ ու ամոթալի խարանը։
Հարց երրորդ. Ենթադրվում է, որ մարդը օժտված է խոսքի սուրբ պարգևով: Բայց արդյո՞ք նա որևէ պատճառ ունի հպարտանալու այս պարգևով, եթե նա երբեմն պղծում է այն: Չունենալով ինչ-որ բան կորցնում ենք? Թեև մենք չենք կարող խոսել մարդկանց նման, մենք ունենք մեր կենդանական լեզուն, մենք կարողանում ենք սնունդ ստանալ, ապաստան գտնել, սերունդ մեծացնել և երջանիկ ապրել: Հետևաբար, մարդը չի կարող ավելի բարձր էակ համարվել միայն այն պատճառով, որ նա ունի այս հազվագյուտ շնորհը, որով նա այդքան պարծենում է։
Հարց չորրորդ. Եվ վերջապես ասում են՝ մենք դաժան ենք, բայց մարդը բարի է ու կարեկից։ Բայց, ըստ էության, մենք շատ ավելի բարի և նրբանկատ ենք, քան մարդիկ։ Այնպես որ, այս մեղադրանքն էլ պետք է հերքենք։
Ավարտելով օրակարգի ընթերցանությունը՝ աղվեսը նստեց իր տեղում։
Լեոն առաջ անցավ և, գլուխը բարձր բարձրացնելով, կարևոր հայացքով ասաց.
- Ամբողջական համաձայնություն եմ հայտնում բոլոր կետերի հետ։ Ես չեմ կարող ընդունել, որ մարդը ինչ-որ կերպ մեզանից բարձր է։ Վերցնենք, օրինակ, այնպիսի հատկություններ, ինչպիսիք են քաջությունն ու ուժը։ Կա՞ գոնե մեկ մարդ, ով կարող էր ուժով ու քաջությամբ մրցել ինձ հետ։ Թեև ես անտառի միակ արքան եմ, ես երբեք ինձ թույլ չեմ տալիս անարդար և եսասիրական գործել: Ես սպանում եմ միայն այն ժամանակ, երբ սոված եմ: Այդ դեպքում մարդը կարո՞ղ է հավակնել գերազանցության։
- Ոչ ոչ! — ժողովը միաբերան թնդաց։
Առյուծը վերադարձավ իր տեղը՝ իմաստունի աջ կողմում։ Փիղը առաջ անցավ և բարձրաձայն շեփորահարեց իր մեծությունը.
պիգմեն. Իմ մտքի և ինտելեկտի նրբությունը հայտնի է ամբողջ աշխարհում։ Անհիշելի ժամանակներից ի վեր իմ ներկայությունը տաճարում սրբացրել է ցանկացած կարևոր և հանդիսավոր արարողություն: Նույնիսկ ամենաբարեպաշտ մարդիկ խորին հարգանքով մեզ մրգեր ու ծաղիկներ են առաջարկում։ Մարդն ի՞նչ իրավունք ունի հայտարարելու, որ ինքը մեզնից բարձր է։
- Ոչ ոչ! — ժողովը միաբերան թնդաց։
Փիղը վերադարձավ իր տեղը՝ իմաստունի ձախ կողմում։ Մի շուն առաջ թռավ և ողջույնի խոսքերից հետո բարձրաձայն ասաց.
«Ես հիմնավոր պատճառներ ունեմ ասելու, որ կենդանիները շատ ավելի բարձր են, քան մարդիկ»: Դիտարկենք, օրինակ, այնպիսի զգացմունքներ, ինչպիսիք են սերը, նվիրվածությունը և հավատարմությունը: Կա՞ գոնե մեկ մարդ, ով կարող է այս հարցում գերազանցել շանը։ Այս հազվագյուտ հատկությունների պատճառով է, որ մարդիկ մեզ պահում են իրենց տանը և համարում ընտանիքի անդամ: Ինչ վերաբերում է հենց մարդուն, ապա նա նույնիսկ երախտագիտության զարգացած զգացում չունի։ Նա մեզ կերակրում է վատ էժան ուտելիքներով և սեղանից գցում մնացորդները։ Եվ նա երախտագիտության հատիկ անգամ չունի այն տիրոջ հանդեպ, որին ինքը ծառայում է։ Կասկած չկա, որ այս հատկանիշներով կենդանիները շատ ավելի բարձր են, քան մարդիկ։
Խոսելուց հետո շունը զբաղեցրեց նրա տեղը։ Խորհրդի ավարտին խոսքը տրվեց նախագահողին։ Նա պետք է վերջնական որոշում կայացներ քննարկվող բոլոր հարցերի վերաբերյալ։ Իմաստունը վեր կացավ և ասաց.
«Իմ սիրելի ընկերներ, շան ասածը միանգամայն ճիշտ է։ Մարդը հաճախ մի բան է ասում, մեկ այլ բան անում: Կենդանիները նման անհամապատասխանություն չունեն։
Միաբանությունը հիացած էր և երկար ծափահարում իմաստունի համար։ Նա շարունակեց.
-Ինչ վերաբերում է սննդին, քունին, սերունդներին խնամելուն և այլ բնական սովորություններին, ապա մարդու և կենդանիների միջև բացարձակ տարբերություն չկա։ Այնուամենայնիվ, կա մեկ հիմնարար տարբերություն. Կենդանիները չեն կարող փոխել իրենց, բայց մարդը կարող է փոխվել կրթության, սուրբ հասարակության և կատարելության ձգտման միջոցով: Կենդանիները չեն կարողանում փոխել նույնիսկ իրենց կախվածությունը որոշ մթերքների նկատմամբ։
Հետո աղվեսը վեր թռավ և առարկեց.
-Օ՜, ուսուցիչ։ Ձեր խոսքերը ճշմարիտ են, բայց ի՞նչ եք կարծում, բոլոր մարդիկ փորձում են վերափոխվել իրենց:
Իմաստունը պատասխանեց.
«Նրանք, ովքեր դա չեն անում, անկասկած, ավելի վատն են, քան կենդանիները», ինչը բուռն բացականչությունների և ծափահարությունների պատճառ դարձավ: — Մարդն ունի ևս մեկ հատկություն՝ ինտուիցիա, զանազանելու կարողություն։
Լիզան նորից միջամտեց.
«Դա ճիշտ է, բայց ի՞նչ օգուտ ունի այս կարողությունը նրա համար»: Մարդիկ այնպես են վարվում, որ նույնիսկ կենդանիներն են ամաչում։ Եվ բացի այդ, մարդը խղճալի չէ՞։ Նա իր ողջ ժամանակը, իր ողջ տաղանդը, ամբողջ ուժը ծախսում է գումար վաստակելու և իրեն կերակրելու վրա, մինչդեռ կենդանիները սնունդ են ստանում առանց մեծ դժվարության։
Իմաստունը տեսավ, որ աղվեսը, փորձելով «գերազանցել» իրեն, չափից դուրս մեծ նշանակություն է տալիս կենդանիների բնազդային էությանը։ Հետո նա ասաց.
- Սիրելի կենդանիներ: Ժամանակն է խոսել ամենակարևոր տարբերության մասին. Մարդն ունակ է հաղթել պատրանքին։ Նա կարող է հասկանալ իրեն կամ Ատմանը և հասնել անմահության: Իրականում հենց «մարդ» բառը (անգլերեն՝ «man», սանսկրիտ՝ «manava») ցույց է տալիս այդ հատկությունները։ «M» նշանակում է «մայա» (պատրանք), «A» նշանակում է «atmic (հոգևոր) տեսիլք», իսկ «N» նշանակում է «նիրվանա» կամ ազատագրում: Ազատվելով պատրանքից և հասնելով հոգևոր, ատտիկական տեսլականին՝ մարդը կարող է դառնալ Աստված։ Հիմա ընդունու՞մ եք, որ որոշ սահմանափակումներ ունեք։
Կենդանիները հարցրին.
-Օ՜, իմաստուն։ Ուզում եք ասել, որ բոլոր մարդիկ օգտվում են այս հատկանիշներից:
«Ոչ, ոչ բոլորը», – պատասխանեց իմաստունը:
«Այդ դեպքում նրանք, ովքեր չեն հասել նիրվանային՝ հաղթելով պատրանքին և ձեռք բերելով հոգևոր տեսողություն, պետք է համարվեն մեր ընկերները»: – միաձայն ասացին կենդանիները:
- Սիրելիներս! – ասաց իմաստունը: «Ես եկել եմ այս անտառ միայն քո ընկերը լինելու և ինձ որպես իսկական մանավա (մարդ) ապացուցելու համար:
