Posted in Հայրենագ իտություն 2021 2022, Հայրենագիտություն

Սևանս լիճ

1

Սևանալիճը Գեղորքունիկի մարզի բարցրալեռնային քաղցրահամ լիճն է ծովի մակարդակից մոտ 1900 մետր բարձրության  վրա։Այն երկրագնդի քաղցրահամ ջուր ունեցող 2-րդ բարձրադիր լիճն է Հարավայի Ամերիկայի Տիտիկակա լճից հետո։Լճի երկարությունը 70 կմ է, առավելագույն լայնությունը՝ 55 կմ։ Հայելու մակերեսը կազմում է 1260 կմ, որով ամենախոշորն է Հարավայի կովկասի տարածքում։Լճի երկարությունը 70 կմ է, ։ Միջին խորությունը 46.8 մ է, ամենախոր վայրը՝ 83 մ (Փոքր Սևան)։ Ջրի ծավալը 32,92 մլրդ մ է։ Սևանա լիճը Շորժայի ստորջրյա թմբով բաժանվում է 2 մասի՝ Մեծ Սևանի (37.7 մ միջին խորություն) և Փոքր Սևանի (50.9 մ)։

2

Սևանա լիճը Հայկական բարձրավանդակի մեծությամբ երրորդ լիճն է՝ Վանա լճից և Ուրմիոյից հետո։ Ի տարբերություն այդ երկուսի՝ բաց լիճ է և ունի Քաղցրահամ ջուր։Լիճ են թափվում 28 մեծ ու փոքր գետակներ որոնցից են՝ Արգիճի, Մասրիկ, Գավառգետ, Կարճաղբյուր, Վարդենիս, Ձկնագետ, սակայն սկիզբ է առնում միայն մեկը՝ Հրազդանը։ Վերջինիս շնորհիվ ջրերի տարեկան արտահոսքը կազմում է 0.7 կմ։

3

Լճի ծագումնաբանական վարկածներից մեկի համաձայն՝ այն առաջացել է չորրորդական ժամանակաշրջանում։ Գոյացել է հրաբխային գործունեության հետևանքով՝ միջլեռնային տեկտոնական իջվածքում սառցադաշտային և ձնհալոցքային ջրեր լցվելու արդյունքում։ Չորս կողմում առանձնակի շրջապատում են Արեգունու, Սևանի, Վարդենիսի, Գեղամա  լեռները։

4

Սևանա լճի ջրերը Հրազդան գետի միջոցով ոռոգում են Արարատյան դաշտը։ Հրազդան գետի վրա կառուցված 6 Էլեկտրակայարաններ ձևավորում են հանրապետության ամենամեծ՝ Սևանա-Երևան Կասկադը։Խորհրդային իշխանության տարիներին լճի մակարդակը զգալիորեն իջել է, ինչի հետևանքով տարածաշրջանում առաջացել է Էկոլոգիական խնդիր։

5

1978 թվականին ստեղծվել է Սևան- Ազգային պարկը։ Ջրի մակարդակը վերականգնելու համար կառուցվել է Արփա-Սևան (48.3 կմ, 1963–81 թվականներ), ապա՝ Որոտան -Արփա ջրատարները (21, 6 կմ, 2004 թվական)։

  • Հարցեր
  • Սևանա լիճը, որ մարզում է գտնվում։
  • Լճի երկարությունը 70 կմ է, առավելագույն լայնությունը որն է։
  • Սևանա լճից թափվում է 28 փոքր և մեծ գետակներ որոնք են նրանք։

8

Posted in Մայրենի
  • Ո՞րն է պատմվածքի արտահայտած հիմնական իմաստը:Որ տղան գտավ իր ծնողներին։
  • Բլոգումդ գրի՛ր՝ ի՞նչ ընդհանուր բան կա «Երջանիկ խրճիթը»  և «Եղնիկը»  պատմվածքների միջև, ինչո՞վ են պատմվածքներն իրար նման:նման է որ երկուսն եղնիկն ու տղան հայտնուվում են ուրիշ ընտանիքներում։
Posted in Մայրենի

Մայրենի

  • Գրի՛ր խրճիթ, մանուկ, շքեղ, նազելի, շնորհալի, լուսավոր  բառերի հականիշները: Մանուկ-ծեր շքեղ-խղճուկ շնորհալի-անշնոր լուսավոր-անլուս

Posted in Ռուսաց լեզու

Ռուսաց լեզում

  1. Журналист – работать (кем?) журналистом
  2. Официант – быть (кем?)офицантом
  3. Программист – стать (кем?)программистом
  4. Врач – быть (кем?)врачом
  5. Инженер – работать (кем?)инженером
  6. Учитель – стать (кем?)учителем
  7. Водитель – быть (кем?)водителем
  8. Журналист – быть (кем?)журналистом
  9. Писатель – работать (кем?)писателем
  10. Переводчица – стать (кем?)переводчицей
  11. Учительница – работать (кем?)учительницей
  12. Медсестра – быть (кем?)медсестрой
  13. Журналистка – стать (кем?)журналисткой

Задание 2. Запишите правильную форму слов-предметов, отвечающих на вопросы КЕМ? ЧЕМ? (множественное число).

Образец. Самолёт летит над (реки), (поля), (города). – Самолёт летит над реками, полями, городами.

  • Машина стоит перед (магазины), перед (киоски).магазинами киосками
  • Документы лежат под (книги), под (бумаги).книгами бумагами
  • Я иду в музей с (друзья), с (сёстры).друзьями сёстрами
  • Дети прятались за (дома), за (деревья), за (машины).домами дверями

Задание 3. Вставьте слова по смыслу: самолётом, мячом, ножом, вилкой, ногой, рукой, поездом.

  • Ты полетишь самолётом или поедешь поездом?
  • Воспитанный человек должен есть  вилкой и ножом.
  • Я так устала, что не могу пошевелить ни рукой , ни ногой.
  • Футболист с близкого расстояния не попал мячом в ворота.

Задание 4. Запишите слова в правильной форме:

Образец: Анна сидит с (Лена) Леной, (друг) другом, (сестра) сестрой.

  • Марина идёт в кино с Софьей , учеником , соседкой.
  • Дети играют с учительницей, сестрой  , папой  .
  • Виктор работает продавцом , врачом, учителем.
  • Дети занимаются спортом, пением, математикой  , географией.
  • Девочка хочет стать балериной  , актрисой  , журналисткой .
  • Мой брат доволен работой  _, (квартира) ___, (врач) ___.
  • Магазин расположен за (ресторан) ___, (школа) ___, (библиотека) ____.
  • Дом стоит между (лес и море) ___________, (дорога и парк) _______,
    (река и поле) _______________.

Задание 5. Запишите слова в правильной форме:

Образец: Пирог с (капуста) капустой.

  • Блинчики с (творог) __.
  • Суп с (мясо) ___.
  • Суп с (рис) ___.
  • Суп с (лапша) ___.
  • Мясо с (картофель) ___.
  • Рыба под (майонез) ___.
  • Чай с (сахар) ___.
  • Чай с (лимон) ___.
  • Кофе с (молоко) ___.
  • Торт с (крем) ___.

Задание 6. Измените предложения по образцу.

Образец. Игорь любит футбол. – Игорь увлекается футболом.

  1. Я вчера встретила подругу. – Я вчера встречалась с ___.
  2. Шекспир сказал, что весь мир – театр, а люди в нем – актёры. – Шекспир назвал весь мир ___, а людей в нём – ___.
  3. Муж Тани врач. – Таня замужем за ___.
  4. Мне очень интересна история. – Я интересуюсь ___.
  5. Андрей Васильевич получил звание профессора. – Андрей Васильевич стал __.
Posted in Հայրենագ իտություն 2021 2022, Հայրենագիտություն

ՍԵՎԱՆԱ ԼԻՃ

ՍԵՎԱՆԱ ԼԻՃ

Հայաստանի հանրապետության Գեղարքունիքի մարզում է գտնվում հայերի համար խորհրդանիշ դարձած կապուտաչյա գեղեցկուհին՝ Սևանա լիճը։ Այն համարվում է ՀՀ ամենամեծ, իսկ Հայկական լեռնաշխարհի մեծությամբ երրորդ լիճը։ Սևանա լճի մեջ են թափվում 28 գետակներ, և նրանից սկիզբ է առնում Հրազդան գետը։

Հայաստանի համար լիճը ունի կենսական նշանակություն, քանի որ իր մեջ ամբարում է քաղցրահամ ջրի մեծ պաշարներ։ Հարավային Ամերիկայում գտնվող Տիտիկակա լճից հետո Սևանը քաղցրահամ ջուր ունեցող երկրորդ բարձրադիր լիճն է։ Այն գտնվում է ծովի մակարդակից 1900մ բարձրության վրա։

Անվան ծագումնաբանությունը

Պատմական տարբեր ժամանակաշրջաններում լիճն ունեցել է տարբեր անուններ՝ Գեղարքունի, Գեղամա ծով։ Գեղամա ծով անվանումը կապում են Հայկ նահապետի ժառանգներից մեկի՝ Գեղամի անվան հետ։

Սևան անվան ծագումնաբանության հետ կապված տարբեր ավանդույթներ ու ստուգաբանություններ կան։ Դրանցից մեկի համաձայն լճին Սևան անունն են տվել այստեղ գաղթած վանեցիները։ Վանից գաղթելով նրանք եկել են և հաստատվել լճի շրջակայքուն, մտածելով, որ սա էլ Վան է։ Սակայն Վանի մեղմ ու խախաղ կլիմային հակառակ, այստեղ կլիման ցուրտ էր ու դաժան։ Գաղթածները հիշելով իրենք երկրի մեղմ կլիման ու բարեկեցիկ կյանքը դառնորեն կանչում են՝ «Սև Վան եկավ մեր գլխին, սև Վան»։ Հենց այդ օրվանից էլ լճի անունը մնում է Սևան։

Ըստ մեկ այլ ստուգաբանության, լճի անունը կապում են հայերեն սև և վանք բառերի հետ, որոնք բնութագրում էին Սևանավանքը։ Վերջինս կառուցել էր Սյունիքի իշխանուհի Մարիամ Բագրատունին սև տուֆից (9-րդ դար)։

Ձկնատեսակները

Լճում էնդեմիկ տեսակներց է իշխան ձուկն իր չորս տեսակներով`   գեղարքունի, ամառային բախտակ, ձմեռային բախտակ, բոջակ: Լճի մակարդակի արհեստական իջեցման հետևանքով իշխանի համար կենսաբանական պայմանները խիստ վատացել են: Այն այժմ ոչնչացման եզրին է և գրանցված է Կարմիր գրքում:

Posted in Մայրենի

Մայրենի

  • Նորից կարդա՛ Ավ. Իսահակյանի «Երջանիկ խրճիթը» պատմվածքը, սովորի՛ր կապույտով և կանաչով նշված բառերի բացատրությունները, հոմանիշները:
  • Գրի՛ր խրճիթ, մանուկ, շքեղ, նազելի, շնորհալի, լուսավոր  բառերի հականիշները:
  • մանուկ-մեծ, ավագ, երեց, ծեր, պառավ,շքեղ-անշուք, պարզ, հասարակ, խղճուկ, աղքատ, չնչին,լուսավոր-անլույս, մութ, խավար։
Posted in Մայրենի

<>

  • Կարդա՛ Ավ. Իսահակյանի «Երջանիկ խրճիթը» պատմվածքը:
  • Պատմվածքում կանաչով նշված բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
  • Զմրուխտյա [ածական] Նույնն Է Զմրուխտե։
  • ջրաղացի, [գոյական] Հացահատիկ աղալու ջրային աղաց՝ աղորիք:
  • չիբուխ , [գոյական] 1)Ծխամորճ, ծխափող: 2) Ճիպոտ:
  • մացառ , [գոյական] Փշոտ թփաբույս:
  •  քարավան (փոխաբերական) Միասին ճանապարհ գնացող՝ միասին ճանապարհորդող մարդկանց խումբ
  •   [ածական] 1. Հով տեղերում սնված՝ մեծացած՝ ապրած: 2. Հով, զով:  
  • Պատմվածքում  կապույտով նշված բառերի հոմանիշները գրի՛ր
  • Մանուկ . Երեխա, մանկիկ, տղա, տղեկ (արևմտԲ.), (բրբ.) պլուզ, ճիժ, պիժ, ճիժպիժ, ճժուկ, ճժկուկ, ճժուկ-պճուկ, ջրուկ, մանչ, լաճ (արական), պլուզ, խոխա, լւամուկ (թուր-)
  • շավիղ . 1. ճանապարհ, ուղի, արահետ, կածան, ճլղա (բրբ.): 2. Հետք, եղագ (հնց.): 3. Տես Ուղղություն, Ընթացք 5 նշան.;
  • եզերք1. Եզր, ծայր, սահման (ցամաքի). ավ (գետի, լճի, ծովի), ստորոտ (լեռան), վերջավորք (հնց.) (անտառի), փեշ, քղանցք (զգեստի), դաստակ (շապկի, թեզանիքի), բերան, շուրթ (ամանի), զիկ (օձիքի վերի), լուսանցք (էջի), եզնակ (հորի): 2. Տես Երկիր: 3. Տես Կողմ: 4. Տես Եզրամաս:
  • ուղևոր ճամփորդ, ճանապարհորդ, ուղեգնաց, ճանապարհագնաց, (հնց.) ռահահորդ, ռահավոր, ադեկան (հզվդ.):
  • շնորհալի Տաղանդավոր, մեծաշնորհ, (քքեց.) բարեշնորհ, բարձրաշնորհ, շնորհսդիր, շնորհալից, շնորհաշուք, շնորհագեղ, շնորհազարդ, շնորքԽբարձ, շնործ արույր, շնորհադրրվատ, շնորհազգյաց, շնորհ1ապատար, շնորհաշատ, շնորհավետ, շնորհավոր, շնորհունակ, գերաշնորհ, առավելաշնորհ, հրաշաշնորհ, շնորհ, քի ւտեյ Տո։
  • շքեղ Պերճ, փառահեղ, հոյակապ, շլացուցիչ, ակնապարար,- ակնահաճո, ճաշակավոր, բազմազարդ (կվդ.): II Փառավոր, հանդիսավոր, մեծաշուք, մեծահանդես, շքեղաշուք, շքեղավոր (հնց.), (հզվդ.) շքալի շքա- լից, պճնալի, պճնալից, վայելչապանծ, վա- յելչափառ, բազմահանդես, մեծավայելուչ;
  • նազելի Հարգելի, պատվելի, սիրեփ: Սիրուն, գեղեցիկ, չքնաղ, պարկեշտ, պատվական, նազլու (բրբ.): II Վայելուչ, շնորհալի, վայելչակազմ, գեղանազ, գեղեցկանազ, (բրբ.) նազանի, նազանիկ, նազիկ, նաւ|իկ-մւալիկ, անկնւմանդ, խունջիկ-մունջիկ:
Posted in Մաթեմատիկա

Ինքնաստուգում

Ամփոփում

1 Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով

168:3=

Սյունակաձև

 1683    
  15 56   
 18    
   18     
    0     
          
          

Ստուգում

             
   x 56      
      3      
    168      
             
             
             

672:16

Սյունակաձև

             
  67216     
   6442     
  32       
    32       
     0       
             
             

Ստուգում՝

             
   x42       
    16       
 + 252       
   42        
   672      
             
             

2 Կատարել մնացորդով բաժանում և արդյունքը ստուգել

43:7=

             
 437     Ստուգում՝7X6+1=43 
  426        
   1         
             
             
             
             

3 Տպարանում տպագրվել է 500 գիրք։ Եթե այդ գրքերը փաթեթավորեն 30-ական, ապա քանի՞ փաթեթ կստացվի, և որքա՞ն գիրք կավելանա։

500:30=16   (2)

4 Արտահայտի՛ր միլիմետրով

19սմ=190մմ

8մ=8000մմ
5 Արտահայտի՛ր դեցիմետրով

3մ8դմ=38դմ

7կմ=70,000դմ

6 Արտահայտի՛ր նշված միավորներով։

4ր30վ=270     վ

3օր8ժ=552      ժ

7  Գտնել ABCDE բեկյալի երկարությունը, եթե AB=11սմ, BC=5 սմ, CD=8 սմ, DE=14 սմ: 11+5+8+14=38

8 Հաշվի՛ր 21սմ կողմով քառակուսու պարագիծը և մակերեսը։84

9 Ուղղանկյան կողմերից մեկը 3 սմ է, մյուսը` 7սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։3×2+7×2=20  7×3=2110․  Էլեկտրալարի 60մ երկարությամբ փաթեթն արժե 7200դրամ։ Որքա՞ն պետք է վճարել՝ այդ լարից 25մ գնելու համար։300