Երևանը հայոց 12-րդ Մայրաքաղաքն է ։ Երևանի Ճարտարապետն է Ալեքսանդր Թամանյանը։
ԵրևանըՀայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքը և միաժամանակ ամենամեծ բնակավայրն է։ Երևանը աշխարհի հնագույն քաղաքներից մեկն է։ Գտնվում է Արարատյան դաշտով հոսող Արաքս գետի վտակ Հրազդան գետի ափին՝ ծովի մակարդակից 900-ից մինչև 1300 մետր բարձրության վրա։
Բնակչության քանակով, որը կազմում է 1,117 մլն (2010 թ.), Հայաստանի խոշորագույն քաղաքն է։ Երևանը Հայաստանի մայրաքաղաքն է 1918 թվականից և 13-րդն է Հայաստանի ողջ պատմության ընթացքում։
Երևանի անվանումը ծնունդ է առել ուրարտական Էրեբունի ամրոցի անվանումից, որից էլ սկիզբ է առել Երևան քաղաքը։ Երևանը 2.794 տարեկան է։
Մշակույթ
Երևանը մշակութային քաղաք է։
Ալեքսանդր Թամանյանի մասին
Ալեքսանդր Թամայանը Երևանի Ճարտարապետն է ։Նա ծնվել է 1878թ մարտի -4 Կրասնոդարում ։Նա ուսում է ստացել Սանկտ-պետերբուրգում ։Դեռ երիտասարդ տարիքում,նրա շնորհիվ կառուցվում ր շատ շենքեր։Չնայած բազմաթիվ լավ առաջարկներին ,նա վերադարձավ Երևան։Երևանում նրան սպասվում էր դժվար կյանք։1924թ Թամանյանին վստահվեց Երևանի հատակագիծը։
1․ Հաշվի՛ր ավտոմեքենայի և ավտոբուսի արագությունները գիտենալով, որ ավտոմեքենան 240կմ ճանապարհն անցել է 3 ժամում, իսկ ավտոբուսը՝ 4 ժամում։ Ժամանակ-4ժ և 3 ժ ճանապարհը-2 40կմ արագոություն-240։3=80(կմ)(ժ) արագություն-240։4=60(կմ)(ժ)
2. Ավտոմեքենան առաջին 2 ժամում ընթացավ 80կմ/ժ արագությամբ, իսկ հաջորդ 2 ժամում՝ 20կմ/ժ-ով արագ։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ ավտոմեքենան այդ 4 ժամում։ Ժամանակ-3ժ արագություն-80կմ,ժ ճանապարհ-80×2=160կմ 80+20=100 կմ,ժ 100×2=200կմ,ժ 160+200=300կմ
3․ Զբոսաշրջիկը 3 ժ գնաց ավտոբուսով 80կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 2ժ գնաց ձիով 10կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 7կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։ 80։3=240կմ 2×10=20կմ 240+20+7=267կմ
4․ Գնացքը երկու օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1400կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը նա գնաց 8ժ, իսկ երկրորդ օրը՝ 4ժ-ով ավելի։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ նա երկրորդ օրը։ 1400կմ- ճանապարհ 8+4=12ժ 8+12=20ժ 1400։20=70 կմ,ժ 70×12=840կմ
5․ A վայրից միաժամանակ միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը շարժվելուց 2ժ հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 70կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 80կմ/ժ։ ժամանակ-2ժ արագույուն-80,70կմ 2×80=160կմ 2×70=140կմ 160-140=20կմ
Տնային առաջադրանքներկմ
1․ Հեծանվորդը առաջին 2 ժամում ընթացավ 18կմ/ժ արագությամբ, հետո արագությունը 3կմ/ժ-ով փոքրացրեց և գնաց ևս 2 ժամ։ Նա որքա՞ն ճանապարհ անցավ այդ 4 ժամում։Ժամանակ-2-ական ժ արագություն -18կմ և 18-3կմ ճ անապարհ-?կմ 2×18=36կմ 2x(18-3)=30կմ 36+30=66կմ
2․ Զբոսաշրջիկը 4 ժ գնաց ավտոբուսով 70կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 5ժ գնաց ձիով 20կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 5կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։ արագություն-70կմ,ժ և 20կմ,ժ ժամանակ-4ժ և 5ժ ճանապարհ-+5կմ 2×70=280կմ 5×20=100կմ 280+100+5=285
3. Գյուղից դեպի սար միաժամանակ մեկնեցին երկու հեծյալ։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը մեկնելուց 40ր հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 130մ/ր է, իսկ մյուսինը՝ 145մ/ր։ արագություն -130և145 մ ժամանակ-40ր հեռավորություն-?մ 40×130=5200 40×145=5800 5800-5200=600
4․ Գտի՛ր այն եռանիշ թվերը, որոնց թվանշանների գումարը 4 է։ 103-220-130-202-121-211-310-301-400-112:
Ճանապարհ, ժամանակ արագություն
Դասարանական առաջադրանքներ
1․ Հաշվի՛ր ավտոմեքենայի և ավտոբուսի արագությունները գիտենալով, որ ավտոմեքենան 240կմ ճանապարհն անցել է 3 ժամում, իսկ ավտոբուսը՝ 4 ժամում։ Ժամանակ-4ժ և 3 ժ ճանապարհը-2 40կմ արագոություն-240։3=80(կմ)(ժ) արագություն-240։4=60(կմ)(ժ)
2. Ավտոմեքենան առաջին 2 ժամում ընթացավ 80կմ/ժ արագությամբ, իսկ հաջորդ 2 ժամում՝ 20կմ/ժ-ով արագ։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ ավտոմեքենան այդ 4 ժամում։ Ժամանակ-3ժ արագություն-80կմ,ժ ճանապարհ-80×2=160կմ 80+20=100 կմ,ժ 100×2=200կմ,ժ 160+200=300կմ
3․ Զբոսաշրջիկը 3 ժ գնաց ավտոբուսով 80կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 2ժ գնաց ձիով 10կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 7կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։ 80։3=240կմ 2×10=20կմ 240+20+7=267կմ
4․ Գնացքը երկու օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1400կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը նա գնաց 8ժ, իսկ երկրորդ օրը՝ 4ժ-ով ավելի։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ նա երկրորդ օրը։ 1400կմ- ճանապարհ 8+4=12ժ 8+12=20ժ 1400։20=70 կմ,ժ 70×12=840կմ
5․ A վայրից միաժամանակ միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը շարժվելուց 2ժ հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 70կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 80կմ/ժ։ ժամանակ-2ժ արագույուն-80,70կմ 2×80=160կմ 2×70=140կմ 160-140=20կմ
Տնային առաջադրանքներկմ
1․ Հեծանվորդը առաջին 2 ժամում ընթացավ 18կմ/ժ արագությամբ, հետո արագությունը 3կմ/ժ-ով փոքրացրեց և գնաց ևս 2 ժամ։ Նա որքա՞ն ճանապարհ անցավ այդ 4 ժամում։Ժամանակ-2-ական ժ արագություն -18կմ և 18-3կմ ճ անապարհ-?կմ 2×18=36կմ 2x(18-3)=30կմ 36+30=66կմ
2․ Զբոսաշրջիկը 4 ժ գնաց ավտոբուսով 70կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 5ժ գնաց ձիով 20կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 5կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։ արագություն-70կմ,ժ և 20կմ,ժ ժամանակ-4ժ և 5ժ ճանապարհ-+5կմ 2×70=280կմ 5×20=100կմ 280+100+5=285
3. Գյուղից դեպի սար միաժամանակ մեկնեցին երկու հեծյալ։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը մեկնելուց 40ր հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 130մ/ր է, իսկ մյուսինը՝ 145մ/ր։ արագություն -130և145 մ ժամանակ-40ր հեռավորություն-?մ 40×130=5200 40×145=5800 5800-5200=600
4․ Գտի՛ր այն եռանիշ թվերը, որոնց թվանշանների գումարը 4 է։ 103-220-130-202-121-211-310-301-400-112:
Ես ընկերներիս հետ գարնանը մի անգամ գնացի անտառ ։Այնտեղ շատ գեղեցիկ էր։ Ծաղիկներ և սունկ հավաքելով կորցրեցի ընկերներիս ։ Ես նրանց էի փնտրում ,նրանք էլ ինձ էին փնտրում։ Տխուր քայլում էի անտառով ։Հանկարծ տեսա փոքրիկ նապաստակին,որը խճճվել էր որսորդի դրած ցանցի մեջ ։ Ես ձեռքիս եղած փոքրիկ դանակով կտրատեցի ցանցը և ազատեցի նապաստակին։Նապաստակը ցատկոտելով մտավ թփերի ետևը ։ Ես ինչ-որ տարօրինակ ձայներ էր լսեցի ։ Գնացի ծառի ետևը և տեսա իմ ընկերներին։ Մենք այնտեղ էլ գիշերեցինք։ Հաջորդ օրը գեղեցիկ ծաղիկները հավաքեցի, և ճամփա ընկանք դեպի տուն։ Մենք անմոռանալի օր անցկացրեցինք։
Մարդն իր կյանքի ընթացքում ստեղծում է տարբեր իրեր: Մեր շրջապատի ցանկացած իր, կենդանի օրգանիզմ կարող ենք կոչել մարմին: Մարմիններ են քարը, ծառը, տունը, միջատը, մետաղալարը և այլն: Ինչպես տեսնում ես, մարմիններն այնքան շատ են, որ անհնար է բոլորը թվարկել: Դրանք բաժանում են բնական (բնության կողմից ստեղծված) և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) մարմինների: Արեգակը, Լուսինը, մոլորակները համարվում են նաև տիեզերական մարմիններ:
Մարմինները կազմված են նյութերից: Ձմռանը մեր տների ապակիները զարդարող եղյամը մարմին է, որը կազմված է ջրից: Ջուրն արդեն նյութ է: Մարմինները բաղկացած են տարբեր նյութերից: Մեր մարմինը, օրինակ, բաղկացած է ջրից, ճարպերից, սպիտակուցներից, ածխաջրերից և այլ նյութերից: Բազմազան նյութերից են պատրաստված մեր բնակարանները, տանն օգտագործվող տարբեր սարքավորումները (արհեստական մարմիններ):
Նյութերը լինում են պինդ, հեղուկ և գազային: Ցանկացած պինդ մարմին ունի որոշակի ձև: Օրինակ՝ տուֆի որմնաքարը ունի խորանարդի ձև, իսկ ձյան փաթիլը նման է կենտրոնից ճառագայթաձև ձգվող, կանոնավոր դասավորված սառցե բյուրեղների: Հեղուկները և գազերը որոշակի ձև չունեն: Հեղուկը ընդունում է այն անոթի ձևը, որի մեջ լցված է: Խոհանոցում, գազօջախը միացնելիս, զգում ես բնական գազի սուր հոտը: Դա նրանից է, որ գազերն ընդհանրապես շատ արագ են տարածվում: Եթե նույնիսկ շատ կարճ ժամանակ գազի փականը բաց է մնում, ապա խոհանոցն անմիջապես լցվում է գազով: Այն մենք զգում ենք իր սուր հոտի շնորհիվ: Գիտնականները պարզել են, որ բոլոր նյութերը կազմված են շատ փոքրիկ, աչքի համար անտեսանելի մասնիկներից: Դրանում համոզվելու համար կատարենք փորձ: Վերցնենք մեկ նյութից կազմված որևէ մարմին, օրինակ՝ շաքարի կտոր: Այնուհետև այն գցենք տաք ջրով լցված ապակե բաժակի մեջ և գդալով խառնենք: Սկզբում շաքարը բաժակի մեջ լավ երևում է, բայց խառնելու ընթացքում այն աստիճանաբար դառնում է անտեսանելի: Դրանից հետո փորձենք ջրի համը և կզգանք, որ այն քաղցր է: Դա նշանակում է, որ շաքարը չի անհետացել, այն մնացել է բաժակում: Սակայն ինչո՞ւ շաքարի կտորը չի երևում: Այն բաժանվել է մանրագույն մասնիկների, այսինքն՝ լուծվելով խառնվել է ջրի մասնիկների հետ: Այս փորձը ապացուցում է, որ նյութերը և դրանցից բաղկացած մարմինները կազմված են մանրագույն մասնիկներից: Ցանկացած նյութ կազմված է յուրահատուկ մասնիկներից, որոնք ձևով և չափերով տարբերվում են այլ նյութերի մասնիկներից:
